چگونه با انتخاب بلوک مناسب، هزینه قبض‌های انرژی را نصف کنیم؟

چگونه با انتخاب بلوک مناسب، هزینه قبض‌های انرژی را نصف کنیم؟

تصور کنید وارد خانه می شوید، خانه بدون روشن کردن کولر، خنک و دل‌چسب و در زمستان نیز بدون دمای بالای بخاری، هوا گرم و مطبوع باشد! این اتاق خیالی نیست، کافیست یک انتخاب درست در زمان ساخت یا بازسازی خانه بگیرید. ما در اینجا به شما در انتخاب بلوک مناسب ساختمان براساس شرایط اقلیمی و نوع پروژه، کمک خواهیم کرد.

کاهش مصرف انرژی با انتخاب بلوک ساختمانی مناسب

چطور با انتخاب درست بلوک ها، قبض‌ها سبک‌تر خواهند شد؟!

در وهله ی اول باید انرژی دزدهای نامرئی در خانه ها را کم کرد!

شاید باورتان نشود، ولی بخش زیادی از انرژی‌ که برای گرم یا خنک کردن خانه‌ مصرف می‌کنیم، از دیوارها فرار می‌کنند! طبق پژوهش‌های منتشرشده در ژورنال Energy and Buildings، حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد اتلاف و خروج انرژی در یک ساختمان معمولی از طریق دیوارها اتفاق می‌افتد.

حال اگر دیوارهایی داشته باشیم که عایق باشند، یعنی مثل یک پتوی گرم یا خنک دور خانه را بگیرند، چقدر انرژی کمتری مصرف خواهد شد!

مسئله اصلی در ساخت و ساز ایران این است که بلوک‌های معمولی سنتی ارزان بهتر هستند یا بلوک های جدید گران؟ متأسفانه سازنده های ما اکثرا تمایز را در قیمت ها می بینند نه در کارایی و کیفیت…

بلوک‌های سیمانی قدیمی که در همه‌جا دیده می‌شوند، واقعاً کار خاصی برای حفظ دما انجام نمی‌دهند و گرما و سرما را به‌راحتی عبور می‌دهند. پس وقتی بخاطر ارزانی، ساختمان را با این بلوک ها می سازید در تابستان ساختمونت کولر و در زمستان پکیج یا بخاری، استراحت نخواهد داشت.

وقتی یک بلوک علامت استاندارد و گواهی سازمان تحقیقات را دریافت می کند، تولیدکننده آن ول معطل نیست، بلکه به فکر تولید محصولی است که با استانداردهای روز دنیا مطابقت داشته باشد و هزینه سربار کمتری داشته باشد.

به طور مثال بلوک‌های سبک عایق‌دار (AAC) یا همان بلوک‌های اتوکلاو شده‌ی سبک، پر از حباب‌های هوا هستند و همین حباب‌ها باعث می‌شوند که این بلوک‌ها مثل یک مانع جلوی عبور گرما یا سرما را بگیرند. طبق مطالعه‌ای در مجله Construction and Building Materials ، این نوع بلوک‌ها تا ۵۰٪ عملکرد حرارتی بهتری نسبت به بلوک‌های معمولی دارند.

یا بلوک‌های سبک پوکه ای دارای عایق صوتی، حرارتی و حتی ضدآب، مانند بلوک‌ سبک سه‌جداره، چهار جداره و… را مثال بزنیم که بعضا حتی وسط‌شان یک لایه فوم یا پلی‌استایرن دارند. این بلوک ها مثل ساندویچ، لایه‌های مختلفی دارند که انرژی را در خانه نگه می‌دارند. تحقیق معتبری در ژورنال Sustainable Cities and Society  هست که نشان می دهد، استفاده از این بلوک‌ها می‌تواند تا ۴۰ درصد مصرف انرژی گرمایشی و سرمایشی را کم کند.

بهتر است با اعداد و ارقام حرف بزنیم!

فرض کنید آپارتمانی ۱۰۰ متری دارید که با بلوک‌های معمولی ساخته شده و سالیانه حدود ۳ میلیون تومان فقط برای مصرف برق کولر و بخاری پرداخت می‌کنید. حال اگر این خانه با بلوک‌های عایق‌دار ساخته می شد، این رقم می‌توانست تا ۱.۵ میلیون تومان و یا حتی کمتر پایین بیاید، یعنی در طول ۱۰ سال، ۱۵ میلیون تومان صرفه‌جویی خالص هزینه و مهمتر از آن انرژی!

پس با انتخاب بلوک مناسب، دیگر نیازی نیست وسط تابستان کولر را روی آخرین درجه بگذارید یا در زمستان بخاطر مصرف کمتر انرژی و سوخت، مجبور شوید با چندتا پتوی اضافه بخوابید.

از عایق صوتی بلوک های جدید، نیز غافل نشویم، بعضی از این بلوک‌ها، صدا را تا حد زیادی کم می‌کنند و صدای بیرون و همسایه دیگر آزار نخواهند داد.

انرژی کمتر یعنی مصرف سوخت فسیلی کمتر و آلودگی کمتر برای کره زمین است و برای خانه‌ای که مصرف انرژی پایین‌تری دارد، در بازار خرید و فروش، مزیت رقابتی و افزایش ارزش ملک ایحاد می شود.

نمونه‌هایی از بلوک‌های عایق از برندهای معتبر در ایران

حالا که متوجه شدیم انتخاب بلوک مناسب چه تأثیری روی هزینه‌های انرژی دارد، بد نیست نگاهی بیندازیم به نمونه‌هایی از بلوک‌های پیشرفته و برندهایی که در ایران و در این حوزه فعالیت می‌کنن و امتحان خودشان را پس داده اند.

۱-بلوک لیکا (LECA)از برند لیکا

بلوک لیکا با استفاده از دانه‌های سبک رس منبسط شده که دانه صنعتی تولید شده از برند لیکا است، تولید می‌شود. این نوع بلوک در عین سبکی، عایق حرارتی و صوتی مناسبی دارد و در مصرف انرژی صرفه جویی خوبی دارد.

بلوک های لیکا مناسب برای دیوارهای غیرباربر، پارتیشن‌ها و حتی کف‌سازی های ساختمان می باشند و از ویژگی‌های مثبتشان به مقاومت در برابر آتش و کاهش بار مرده ساختمان می توان اشاره کرد.

📌 بر اساس گزارش‌های علمی منتشرشده در ژورنال Thermal Science and Engineering Progress، دیوار ساخته‌شده با بلوک لیکا می‌تواند عملکرد حرارتی معادل با دیوار آجری به ضخامت دو برابر را داشته باشد!

۲-بلوک سبک پوکه معدنی آلوکا (Aloka)

بلوک سبک آلوکا یکی از گزینه‌های محبوب و پرکاربرد در ساخت‌وساز مدرن ایران است. بلوک های آلوکا از نوع بتن سبک تولید شده با پوکه خالص معدنی می باشد و دارای هر دو نشان برتر از سازمان استاندارد و سازمان تحقیقات می باشد که کمتر تولیدکننده ای قادر به ارائه این گواهی ها بصورت همزمان می باشد.هوادار اتوکلاو شده هست. این بلوک ها مزایای زیادی دارند که مهمترینشان به شرح زیر می باشد.

• عایق حرارتی عالی:  به‌دلیل ساختار سلولی و متخلخل، امکان انتقال گرما و سرما در این بلوک ها بسیار کم است و این یعنی اتلاف گرما و سرما ازطریق دیوارها را نخواهیم داشت. دانه های پوکه دارای منفذ های خیلی ریزی هستند که هوا را در خود نگه می دارند و با دوغاب و …هم پر نمی شوند.
• سبکی وزن:  وزن پایین بلوک های پوکه معدنی، باعث کاهش بار مرده ساختمان و کاهش مصرف انرژی در حین ساخت می‌شود.
• داشتن مقاوم در برابر بلایا: مقاومت بلوک سبک در برابر زلزله، باد، باران و …را زیاد گفته اند، اما مورد مهمی که توسط کمنر کسی از مقاومت این بلوک ها گفته شده است را اینجا می شنوید. شنیدید در بعضی خانه ها یهو تلویزیون از دیوار می افتد یا حتی اخیرا در اخبار شنیدیم که جهیزیه تازه عروس با کابینت ها آوار شد کف آشپزخانه! اگر بلوک پیچ و مهره را با انسجام بالا نگه دارد این اتفاق کمتر خواهد افتاد…
• کارپذیری مطمئن و آسان: با خیال راحت و سریع می توان نصبیات را روی دیوارهای بلوک سبک انجام داد، دریل خوری بشدت بالایی دارند، چون تحت پرس و ویبره زیاد بصورت منسجم تولید شده اند.
• نصب سریع و آسان:  شکل و سطح دقیق، صاف و یکنواخت این بلوک ها، اجرای دیوارچینی را سریع و کم‌هزینه تر می‌کند.
• عایق صدا: بلوک های عایق آلوکا،  برای آپارتمان‌ها یا فضاهای شلوغ، یک گزینه دیوارچینی فوق‌العاده است.
• تنوع در تعداد جداره ها و ابعاد: بلوک های سبک پوکه ای دارای انواع سایزهای ۷، ۱۰، ۱۵ و ۲۰ سانتی در تعداد جداره های متنوع ۲، ۳ و ۴ جداره می باشند.

مطالعات داخلی و خارجی روی بلوک‌های سبک پوکه ای، نشان می‌دهد که استفاده از این بلوک‌ها می‌تواند تا ۵۰٪ مصرف انرژی برای سرمایش و گرمایش را کاهش دهد.

۳-بلوک‌های سه‌جداره فوم دار

این نوع بلوک‌ها همان بلوک سیمانی سبک می باشند که به همراه لایه‌ی داخلی عایق پلی‌استایرن تولید می‌شوند. یکی از برندهای مطرح در این زمینه، بلوک وال‌تک است که محصولاتش مطابق با استانداردهای ملی ایران تولید می‌شوند.

مزیت اصلی بلوک های فوم دار، جلوگیری از انتقال حرارت از طریق دیوارها به دلیل وجود لایه‌ی میانی فوم می باشد و استفاه از این بلوک ها در مناطق سردسیر یا گرمسیر با اختلاف دمای زیاد، به شدت توصیه می‌شود.

مطالعات مجله Sustainable Construction Materials  نشان می دهد که استفاده از این بلوک‌ها می‌تونه ۴۰٪ تا ۶۰٪ در مصرف انرژی صرفه‌جویی ایجاد کند.

۴-بلوک  CLC یا بتن فومی

این نوع بلوک از ترکیب سیمان، ماسه، آب و فوم مخصوص ساخته می‌شود، برندهایی چون فوم بتن پارت در ایران در تولید بلوک‌های سی السی فعالیت دارند. بلوک های فومی در ملات خود دانه های دایره ای ریز فوم را نیز اضافه می کنند که باعث سبک و مقرون‌به‌صرفه شدن تولید می شود.

بلوک clc مناسب برای دیوارهای داخلی است و با عایق حرارتی خوب، اما کمی ضعیف‌تر از AAC یا بلوک‌های عایق‌دار سه‌لایه، کمک شایانی به کم شدن و حتی نصف شدن مصرف انرژی و در نتیجه  هزینه های آن می شود.

راهنمای خرید بلوک ساختمانی برای کاهش هزینه انرژی

این راهنما ویژه سازندگان، معماران و خانه‌دارهای آینده‌نگر می باشد. اگر دنبال ساخت خانه‌ای کم‌مصرف، راحت و اقتصادی هستید، باید بدانید که یکی از مهم‌ترین تصمیم‌هایی که می‌گیرید، انتخاب نوع بلوک ساختمانی هست. انتخاب درست، یعنی اینکه قبض‌های برق و گاز خانه نصف شوند و آسایش بیشتر داشته باشید و ارزش خانه هم بالا برود.

بیایید قدم‌به‌قدم جلو برویم:

مرحله اول: شناخت انوع‌ مختلف بلوک

قبل از خرید، لازم است بدانید که با چه گزینه‌هایی مواجه هستید. این جدول یه مقایسه ساده و کاربردیه:

مرحله دوم: بررسی شرایط اقلیمی محل ساخت

ایران کشوری با تنوع آب‌وهوایی بالاست. پس یک نسخه‌ی واحد برای همه‌ی شهرها جواب نمی‌دهد و باید بدانید که منطقه‌ شما کجای نقشه‌ی انرژی قرار می‌گیرد، سپس بلوک مناسب رو انتخاب کنید.

قبل از خرید بلوک، بررسی آب‌وهوای محل ساخت خیلی مهم است، در حالت کلی در مناطق گرم و خشک (مثل اهواز، یزد، بندرعباس،کرمان، زاهدان، طبس، سمنان، کاشان، بیرجند) استفاده از بلوک‌های AAC یا سه‌جداره عایق‌دار بهترین عملکرد را دارند، چون مانع ورود گرمای شدید به محیط داخل می شوند.

اما در مناطق سرد و کوهستانی (مثل تبریز، همدان، اردبیل،سنندج، بجنورد، خرم‌آباد، شهرکرد)، باید به دنبال بلوک‌هایی باشید که تلفات گرما رو کاهش دهند، بلوک سبک معدنی، بلوک فومی عایق‌دار یا AAC با روکش محافظ خارجی می توانند گزینه خوبی باشند و باعث کاهش مصرف گاز نیز می شوند.

در مناطق معتدل و مرطوب (مثل رشت، ساری،گرگان، نوشهر، لاهیجان)، استفاده از بلوک‌های سبک با مقاومت رطوبتی بالا مثل بلوک پوکه ای، لیکا یا AAC با افزودنی ضد رطوبت پیشنهاد می‌شود. در انتها باید پوشش ضدآب مثل رنگ یا پوشش رزینی بر روی آنها اجرا شود.

در اقلیم معتدل و خشک شامل تهران، اصفهان، قم، کرج، مشهد، شیراز، قزوین، اراک و…. نیز پیشنهاد می شود از بلوک سبک پوکه معدنی یا بلوک یونولیت دار استفاده کنید.

پس برای هر شهر، باید بلوکی رو انتخاب کنید که متناسب با اقلیم منطقه‌ باشد، ضریب انتقال حرارت پایینی داشته باشه و بتواند نوسان دمایی را کنترل کند و مقاومت مناسبی نسبت به رطوبت یا سرما داشته باشد.

مرحله سوم: بررسی فاکتورهای مهم در خرید

در خرید بلوک، فقط عایق بودن کافی نیست. به این موارد هم دقت کنید:

۱-ضریب انتقال حرارت: هرچه کمتر باشد مقاومت حرارتی بیشتر می شود و بهتر است. بلوک یونولیت دارد و بلوک سبک معمولاً ضریب حرارتی پایینی دارند.

۲-وزن بلوک

۳-دقت ابعادی: بلوک‌هایی با اندازه دقیق‌تر، ملات کمتری نیاز دارن و ترک‌خوردگی کم‌تری نیز دارند.

۴-مقاومت فشاری: برای دیوارهای باربر باید از بلوک‌هایی با مقاومت بالا استفاده شود.

۵-عایق صدا: این مورد در آپارتمان‌ها خیلی مهم است. بلوک های سه‌جداره و چهارجداره عایق صدای خوب هستند.

مرحله چهارم: خرید بلوک از برندهای معتبر

چون در این حوزه دست زیاد است و بخاطر اندکی قیمت ارزان و سود فراوان، دست به هر کاری می زنند، پس بهتر است از برندهایی خرید کنید که تجربه تولید صنعتی دارند و محصولاتشان تأییدیه فنی از سازمان استاندارد را دارد.

برندهای مثل پرین بتن، لیپر، آلوکا، آذرسهند، بتن بهنام و… برندهای معتبری هستند.

مرحله پنجم: مشورت با مهندس ناظر و طراح

قبل از خرید، حتماً با مهندس ناظر پروژه یا معمار صحبت کنید. آنها دقیقاً می‌دانند کدام نوع بلوک با نقشه و شرایط سازه سازگار است.

مرحله ششم: قیمت را با میزان مصرف انرژی مقایسه کنید.

شاید بعضی بلوک‌های عایق‌دار کمی گران‌تر باشند، اما باید نگاهتان بلندمدت باشد، چون در ۵ سال آینده، هزینه انرژی از اختلاف قیمت حالا خیلی بیشتر می‌شود.

ساختن خانه، درست مثل پختن یک غذای خوشمزه‌ است. اگه مواد اولیه‌ات خوب نباشد، هر چقدر هم تلاش کنی، آخرش مزه ی خوبی خواهد داد. فراموش نکنید که ساختمان خوب، از دیوار خوب شروع می‌شود!

پس بلوک ساختمانی، پایه‌ی اصلی دیوارهای خانه است و اگر هوشمندانه انتخاب شوند، نه‌تنها در مصرف انرژی صرفه‌جویی می کنند، بلکه خانه ای تحویل می دهند که با هوای بیرون کنار می آید و آرامش دمایی را نتیجه می دهد.

پس اگر قصد خرید یا انتخاب بلوک مناسب برای ساخت یا بازسازی دارید و قراره بسازید یا بازسازی کنید یا حتی خانه ای بخرید، اول از همه از مهندس یا فروشنده بپرسید که بلوک استفاده‌شده از چه نوعیه؟ و عایق هست یا نه؟

و چک‌لیست زیر را در گوشه ی ذهنتان نگه دارید:

🔘 آیا بلوک های استفاده شده سبک هستند؟ (کاهش وزن ساختمان)
🔘 آیا ساختار سلولی دارند؟ (عایق بودن)
🔘 آیا لایه عایق حرارتی دارند؟
🔘 آیا تاییدیه‌های فنی و استاندارد ملی دارد؟
🔘 آیا توسط برند معتبر تولید شده اند؟

با یک انتخاب ساده، هم به جیب خودتان لطف می‌کنید و هم به زمین🌍.