استاندارد بلوک سیمانی سبک چیست؟

بلوک سبک استاندارد از جمله بلوک هایی است که برگه استاندارد از سازمان استاندارد ایران دارد. استاندارد بلوک سیمانی که پیش نویس آن توسط مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن در کمسیون های مربوطه تهیه و تدوین شده و در نود ونهمین جلسه کمیته ملی استاندارد ساختمان و مصالح ساختمانی مورخ ۴/۵/۸۳ مورد تاُیید قرار گرفته است.

اینک به استناد بند یک ماده ۳ قانون اصلاح قوانین و مقررات مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران مصوب بهمن ماه ۱۳۷۱ به عنوان استاندارد ملی ایران منتشر می شود. آشنایی با شرایط استاندارد بلوک سیمانی و خرید بلوک سبک استاندارد، الزامی است.

آشنایی با مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران

مؤسسه استانداردوتحقیقات صنعتی ایران به موجب قانون، تنهامرجع رسمی کشوراست که عهده داروظیفه تعیین، تدوین ونشراستانداردهای ملی (رسمی) میباشد. تدوین استاندارد در رشته های مختلف توسط کمیسیون های فنی مرکب از کارشناسان مؤسسه، صاحب نظران مراکز و مؤسسات علمی، پژوهشی، تولیدی واقتصادی آگاه ومرتبط با موضوع صورت میگیرد.

سعی بر این است که استانداردهای ملی، در جهت مطلوبیت ها و مصالح ملی وبا توجه به شرایط تولیدی، فنی و فن آوری حاصل از مشارکت آگاهانه و منصفانه صاحبان حق و نفع شامل: تولیدکنندگان ،مصرف کنندگان، بازرگانان، مراکز علمی و تخصصی و نهادها و سازمانهای دولتی باشد.

پیش نویس استانداردهای ملی جهت نظرخواهی برای مراجع ذینفع واعضای کمیسیون های فنی مربـوط ارسال میشود و پس از دریـافت نظـرات وپیشنهادهـا در کـمیته ملـی مرتبـط بـا آن رشته طرح ودر صورت تصویب به عنوان استاندارد ملی (رسمی) چاپ و منتشر می شود.

پیش نویس استانداردهایی که توسط مؤسسات و سازمانهای علاقمند و ذیصلاح و با رعایت ضوابط تعیین شده تهیه می شود نیز پس از طرح و بـررسی در کمیته ملی مربوط و در صورت تصویب، به عنوان استاندارد ملی چاپ و منتشرمی گردد.

بدین ترتیب استانداردهایی ملی تلقی می شود که بر اساس مفاد مندرج در استاندارد ملی شماره ((۵)) تدوین و در کمیته ملی مربوط که توسط مؤسسه تشکیل میگردد به تصویب رسیده باشد.

مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران از اعضای اصلی سازمان بین المللی استاندارد میباشد که در تدوین استانداردهای ملی ضمن تـوجه به شرایط کلی و نیازمندیهای خاص کشور، از آخرین پیشرفتهای علمی، فنی و صنعتی جهان و استانداردهـای بین المـللی استفـاده می نماید.

مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران می تواند با رعایت موازین پیش بینی شده در قانون به منظور حمایت از مصرف کنندگان، حفظ سلامت و ایمنی فردی وعمومی، حصول اطمینان از کیفیت محصولات و ملاحظات زیست محیطی و اقتصادی، اجرای بعضی از استانداردها را با تصویب شورای عالی استاندارد اجباری نماید.

مؤسسه می تواند به منظور حفظ بازارهای بین المللی برای محصولات کشور، اجرای استاندارد کالاهای صادراتی و درجه بندی آنرا اجباری نماید.

همچـنین بمنظـور اطـمینان بخـشیدن به استفاده کنندگـان از خـدمات سازمانها و مؤسسات فعال در زمینه مشاوره، آموزش، بازرسی، ممیزی و گواهی کنندکان سیستم های مدیریت کیفیت و مدیریت زیست محیطی، آزمایشگاهها و کالیبره کنندگان وسایل سنجش، مؤسسه استاندارد اینگونه سازمانها و مؤسسات را بر اساس ضوابط نظام تأیید صلاحیت ایران مورد ارزیابی قرار داده و در صورت احراز شرایط لازم، گواهینامه تأیید صلاحیت به آنها اعطا نموده و بر عملکرد آنها نظارت می نماید.

ترویج سیستم بین المللی یکاها، کالیبراسیون وسایل سنجش تعیین عیار فلزات گرانبها و انجام تحقیقات کاربردی برای ارتقای سطح استانداردهای ملی از دیگر وظایف این مؤسسه می باشد.

برای حفظ همگامی و هماهنگی با تحولات و پیشرفت های ملی و جهانی در زمینه صنایع، علوم و خدمات استاندارد های ملی ایران در مواقع لزوم تجدید نظر خواهد شد و هرگونه پیشنهادی که برای اصلاح یا تکمیل این استاندارد ها ارائه شود، در تجدید نظر بعدی مورد توجه قرار خواهد گرفت.

بنابراین برای مراجعه به استانداردهای ملی ایران باید همواره از آخرین تجدید نظر آنها استفاده کرد. در تهیه بلوک سبک استاندارد سعی شده است که ضمن توجه به شرایط موجود و نیازهای جامعه، در حد امکان بین این استاندارد و استانداردهای بین المللی و استاندارد ملی کشورهای صنعتی و پیشرفته هماهنگی ایجاد شود.

منابع و ماخذی که برای تهیه این استاندارد به کار رفته به شرح زیر است:

۱-ASTM C90 –99a Standard Specification for Loadbearing Concrete Masonry Units

۲-ASTM C129 –99a Standard Specification for Nonloadbearing Concrete Masonry Units

۳- DIN 18152 –۱۹۸۷ Lightweight Concrete Solid Bricks and Blocks

ویژگی های بلوک سیمانی سبک غیرباربر

۱ هدف و دامنه کاربرد

هدف از تدوین این استاندارد، تعیین ویژگیهای بلوک سیمانی سبک ( توپر وتوخالی ) است که از سیمان پرتلند مناسب، آب و سنگدانه های سبک ( پایه معدنی) ساخته می شود و در ساخت اعضای غیرباربرساختمانی مورد استفاده قرار می گیرد.

۲ مراجع الزامی

مدارک الزامی زیر حاوی مقرراتی است که در متن این استاندارد به آنها ارجاع داده شده است . بدین ترتیب آن مقررات جزیی از این استاندارد محسوب می شود. در مورد مراجع دارای تاریخ چاپ و / یا تجدید نظر ، اصلاحیه ها و تجدید نظر های بعدی این مدارک مورد نظر نیست.

بهتر است کاربران ذینفع این استاندارد امکان کاربرد آخرین اصلاحیه ها و تجدید نظرهای مدارک الزامی زیر را مورد بررسی قرار دهند. در مورد مراجع بدون تاریخ چاپ و / یا تجدید نظر ، آخرین چاپ و / یا تجدید نظر آن مدارک الزامی ارجاع داده شده مورد نظر است .

استفاده از مراجع زیر برای کاربرد این استاندارد الزامی است :

۲-۱ استاندارد ملی ایران شماره ۳۰۲ – سال ۱۳۸۱ ، سنگدانه بتن – ویژگی ها

۲-۲ استاندارد ملی ایران شماره ۳۸۹ – سال ۱۳۷۸ ، سیمان پرتلند – ویژگی ها

۲-۳ استاندارد ملی ایران شماره ۳۴۳۲ – سال ۱۳۸۰ ، سیمان پرتلند پوزولانی – ویژگی ها

۲-۴ استاندارد ملی ایران شماره ۳۵۱۷ – سال ۱۳۷۳ ، سیمان پرتلند سرباره ای – ویژگی ها

۲-۵ استاندارد ملی ایران شماره ۴۲۲۰ – سال ۱۳۷۶ ، سیمان پرتلند آهکی – ویژگی ها

۲-۶ استاندارد ملی ایران شماره ۲۷۰ – سال ۱۳۷۰ ، آهک ساختمانی – ویژگی ها

BS 6073 –۱۹۸۱ Part1. Specification for Precast Concrete Masonry Units

ASTM C140-02a Standard Test Methods for Sampling and Testing Concrete Masonry Units and Related Units

ASTM C426-99 Standard Test Method for Linear Drying Shrinkage of Concrete Masonry Units

رده بندی بلوک سبک استاندارد براساس وزن مخصوص ظاهری به چهار رده زیر تقسیم می شود:

۳-۱ بلوک سیمانی سبک رده یک : بلوک های سیمانی سبک رده یک بلوکهایی هستند که وزن مخصوص ظاهری آنها پس از خشک شدن در گرمخانه درمحدوده ۷۰۰ – ۵۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب باشد

۳-۲ بلوک سبک استاندارد رده دو : بلوک های سیمانی سبک رده دو بلوکهایی هستند که وزن مخصوص ظاهری آنها پس از خشک شدن در گرمخانه در محدوده ۱۰۰۰–۷۰۰ کیلوگرم بر مترمکعب باشد.

۳ – ۳ بلوک سیمانی سبک رده سه : بلوک های سیمانی سبک رده سه بلوکهایی هستند که وزن مخصوص ظاهری آنها پس از خشک شدن در گرمخانه در محدوده ۱۷۰۰–۱۰۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب باشد.

۳- ۴ بلوک سبک استاندارد رده چهار : بلوک های سیمانی سبک رده چهار بلوکهایی هستند که وزن مخصوص ظاهری آنها پس از خشک شدن در گرمخانه در محدوده ۲۰۰۰–۱۷۰۰ کیلوگرم بر مترمکعب باشد.

یادآوری : بلوک های سیمانی سبک رده چهار جزو بلوک های نیمه سبک محسوب می شود.

۴ مواد تشکیل دهنده

بلوکهای سیمانی سبک مورد بحث در این استاندارد از سیمان های هیدرولیکی و سنگدانه های سبک پایه معدنی ( طبیعی یامصنوعی ) ساخته می شوند. مواد اولیه، نسبتهای اختلاط، روش تولید و نوع عمل آوری در جریان سخت شدن بلوک باید به گونه ای انتخاب شوند که الزامات مندرج در این استاندارد را برآورده سازد.

قیمت بلوک سیمانی

۴–۱ سیمان

سیمان های مناسب برای ساخت این بلوکها باید به شرح زیر باشد:

– سیمان پرتلندمطابق با استاندارد بند ۲-۲

– سیمان پرتلند پوزولانی مطابق با استاندارد بند ۲-۳

– سیمان پرتلند سرباره ای مطابق با استاندارد بند ۲-۴

– سیمان پرتلند آهکی مطابق با استاندارد بند ۲-۵

۴-۲ سنگدانه های سبک

برای ساخت بلوکهای سیمانی سبک ، سنگدانه های سبک ساخته شده از پوکه معدنی، رس منبسط شده یا مخلوطی از هر دو یا هر نوع سنگدانه سبک پایه معدنی یا سنگدانه ای که بلوکهای ساخته شده با آن بتواند الزامات این استاندارد را تأمین نماید، قابل استفاده است.

۴-۳ مواد افزودنی

استفاده از مواد افزودنی مانند آهک ساختمانی، پودر سنگ و افزودنی های دیگر برای به دست آوردن ویژگیهای کاربردی خاص، مجاز است به شرط آنکه اثر مخربی بر روی خواص بلوک سیمانی سبک نداشته و بلوکها بتوانند الزامات این استاندارد را تأمین کنند.

۴-۴ آب

آبی که در ساخت بلوک سبک استاندارد مورد استفاده قرار می گیرد باید مطابق با استاندارد بند ۲-۶ باشد.

۵ ویژگی ها

۵- ۱ شکل بلوکهای سیمانی سبک ساختمانی می توانند به شکل مکعب مستطیل، یا اشکال ویژه هندسی تولید شوند. سطح نمای بلوکها می تواند صاف یا نقش دار باشد. برای ایجاد اتصالات بهتر، سطوح جانبی این بلوکها (سطوح غیر نما) می تواند دارای کام و زبانه باشد.

۵-۲ ابعاد

ابعاد مدولار و ترجیحی بلوکهای سیمانی سبک مطابق زیر می باشد.

ابعاد ترجیحی بلوکهای سیمانی سبک

نوع ارتفاع عرض طول

بزرگ ۲۰ ۳۰ ۴۰

متوسط ۲۰ ۲۰ ۴۰ ۲۰ ۱۵ ۴۰

کوچک ۲۰ ۱۰ ۴۰ ۲۰ ۸ ۴۰

حداکثر مجاز ابعاد واقعی از ابعاد اسمی به شرح زیر است:

– برای طول و عرض ۳میلیمتر.

– برای ارتفاع ۴میلیمتر.

یادآوری : ابعاد بلوک سبک استاندارد بنا به سفارش خریدار تعیین می شود و براساس اندازه اسمی اعلام شده از سوی تولید کننده ، رواداری در هر بعد باید در محدوده رواداری فوق الذکر باشد.

۵-۳ وزن مخصوص ظاهری

میانگین وزن مخصوص ظاهری بلوکهای سیمانی سبک که مطابق با روش آزمون استاندارد بند ۲-۸ اندازه گیری می شود باید مطابق با الزامات زیر باشد.

• محدوده وزن مخصوص ظاهری ( کیلوگرم بر متر مکعب ) :

۱: ۵۰۰ تا ۷۰۰ ۲: ۷۰۰ تا ۱۰۰۰ :۳ ۱۰۰۰ تا ۱۷۰۰ ۴: ۱۷۰۰ تا ۲۰۰۰

• حداکثر رواداری از مقادیر مجاز باید ۱/۰ کیلوگرم بر مترمکعب باشد.
•  جذب آب

بلوک پوکه ای سبک که مطابق با روش آزمون استاندارد بند ۲-۸ اندازه گیری می شود باید مطابق با الزامات زیر باشد. جذب آب بلوکهای سیمانی سبک نوع بلوک براساس رده، وزن مخصوص ظاهری، حداکثر جذب آب حجمی (میانگین سه بلوک) (کیلوگرم بر متر مکعب ) سنجش می شود.

• میزان رطوبت

الزامات میزان رطوبت بلوکهای سیمانی سبک که مطابق با روشآزمون استاندارد بند ۲-۸ اندازه گیری می شود، با توجه به درصد جمع شدگی خطی و برحسب شرایط رطوبت در منطقه اجرا، باید مطابق زیر باشد.

شرایط رطوبت در منطقه اجرا ( محیط مصرف )

۱-مرطوب ۲-نیمه مرطوب ۳-خشک

کمتر از ۰۳/۰ ۴۵ ۴۰ ۳۵

۰۳/۰ تا کمتر از ۰۴۵/۰ ۴۰ ۳۵ ۳۰

۰۴۵/۰ تا حداکثر ۰۶۵/۰ ۳۵ ۳۰ ۲۵

مرطوب: میانگین رطوبت سالیانه بیش از ۷۵ درصد

نیمه مرطوب : میانگین رطوبت سالیانه ۵۰ تا ۷۵ درصد

خشک : میانگین رطوبت سالیانه کمتر از ۵۰ درصد

• مقاومت فشاری

مقاومت فشاری بلوک سبک استاندارد غیرباربر( محصول نهایی ) که مطابق با روش آزمون استاندارد بند ۲-۸ اندازه گیری می شود باید مطابق با الزامات باشد.

مقاومت فشاری بلوکهای سیمانی سبک غیر باربر:

• جمع شدگی خشک خطی

میزان جمع شدگی خطی بلوکهای سیمانی سبک، که مطابق با روش آزمون استاندارد بند ۲-۹ اندازه گیری می شود ، ( محصول نهایی ) باید حداکثر شصت وپنج هزارم (۰۶۵/۰ ) درصد باشد.

۶ ویژگی بلوک سبک استاندارد

بلوک سبک استاندارد باید سالم، بدون شکستگی و همچنین بدون نواقص دیگری باشد که باعث ضعف بلوک در کار می گردد. از این رو، باید یکایک بلوکها در هنگام استفاده بازرسی شده و از مصرف بلوک های معیوب خودداری شود. درسطوحی از بلوک در نما مورد استفاده قرار می گیرد ، نباید از فاصله ۶ متری ، ترک ، بیرون پریدگی و همچنین نواقص دیگری مشاهده گردد.

در یک محموله، پنج درصد بیرون پریدگی بزرگتر از ۲۵ میلیمتر در هر یک از ابعاد، یا ترکهایی با عرض بزرگتر از نیم میلیمتر وطول بیشتر از ۲۵ درصد ارتفاع اسمی بلوک نباشد، مجاز است.

نشانه گذاری بلوک سیمانی

از هر ۲۵ بلوک سیمانی روی یک بلوک و یا روی مجموعه یک محموله ( مانند بسته بندی روی پالت ) و یا روی بارنامه کالا اطلاعات زیر باید حک یا چاپ شده باشد :

نام تولید کننده یا علامت تجارتی آن-رده وزن مخصوص-رده مقاومت فشاری-ابعاد اسمی-تاریخ تولید-علامت استاندارد در صورت اخذ مجوز جمله ساخت جمهوری اسلامی ایران.